Wyjazd do Chorwacji: koronawirus, choroby, szczepienia

Czy przed wyjazdem do Chorwacji trzeba szczepić się przeciwko COVID-19? I przed jakimi chorobami warto jeszcze chronić się zanim wyjedziemy do tego kraju? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym materiale.

Chorwacja – to jeden z najczęściej, w ostatnim czasie, wyszukiwanych krajów przez internautów na wakacje 2022. O co pytają ci, którzy myślą o wyjeździe do Chorwacji? W sieci zazwyczaj pojawiają się pytania związane z koronawirusem: Czy przed wjazdem do Chorwacji trzeba być zaszczepionym przeciwko COVID-19? Czy do Chorwacji możemy udać się bez testu antygenowego? Czy w Chorwacji wymagane są testy dla dzieci weryfikujące COVID-19?

Te wszystkie zapytania dotyczące COVID-19 są efektem trwającej ponad 2 lata pandemii. Oczywiście nie podlega dyskusji, że szczepienia przeciwko COVID-19 są bardzo ważne, gdyż zmniejszają ryzyko zakażenia, a także chronią przed ciężkim przebiegiem choroby. Jednak trzeba podkreślić, że inne choroby nie zniknęły. Mając zatem na uwadze bezpieczeństwo zdrowotne swoje i swoich bliskich warto także uwzględnić szczepienia przeciwko innym chorobom. 

Czy przed wyjazdem do Chorwacji trzeba się zaszczepić przeciwko COVID-19?

Na starcie warto nadmienić, że na szczepienia przeciwko COVID-19 można już zapisać dziecko, które w dniu wykonywania szczepienia ukończyło 5 lat. W lutym Agencja Centers for Disease Control and Prevention (CDC) przypisała Chorwacji aż 4. stopień zagrożenia koronawirusem, czyli najwyższy. Przy czym należy pamiętać, że sytuacja związana z pandemią koronawirusa jest dynamiczna, dlatego warto ją stale monitorować. COVID-19 charakteryzuje się tym, że kolejna fala może nadejść niespodziewanie i w ciągu kilku tygodni sytuacja epidemiologiczna w danym kraju może się poprawić, ale także i pogorszyć. Planując odległe w czasie podróże (np. latem) warto być przygotowanym na takie zmiany szczepiąc się. Obecnie CDC (dane z lutego 2022) odradza podróżowania do tego kraju. Jeśli jednak musisz odwiedzić Chorwację, upewnij się, że jesteś zaszczepiony przeciwko COVID-19 i posiadasz aktualne szczepienie przed podróżą. Eksperci podkreślają także, że szczepienie nie chroni nas w pełni przed zakażeniem koronawirusem. Jednakże w razie zachorowania przebieg infekcji może być znacznie łagodniejszy niż w przypadku osób niezaszczepionych. 

I to co istotne przed wyjazdem do Chorwacji należy dostosować się do wszystkich wymogów i zaleceń jakie w niej obowiązują. Przy czym wytyczne ze względu na dynamiczną sytuację stale się zmieniają. Wśród obostrzeń, może być, np.: posiadanie aktualnego szczepienia; noszenie maseczek w przestrzeni publicznej (np. w sklepach, komunikacji), konieczność wykonania testów antygenowych, zarówno przed wylotem, jak i na miejscu; kwarantanna po przyjeździe; a nawet brak możliwości przekroczenia granicy. W związku z tym warto śledzić strony: Re Open EU (aktualne informacje na temat podróżowania po krajach UE), Ministerstwa Spraw Zagranicznych, CDC czy też Ministerstwa Zdrowia. Tylko w taki sposób dowiesz się, jakie obowiązują wytyczne i zadbasz o bezpieczeństwo zdrowotne przed ewentualną podróżą do Chorwacji.

W Chorwacji obowiązuje Unijny Certyfikat COVID (UCC). Otrzymują go osoby, które przyjęły szczepionkę przeciwko koronawirusowi. Zgodnie z zasadami przyjętymi przez Komisję Europejską certyfikat uznawany jest przez 270 dni po szczepieniu podstawowym (jedną lub dwiema dawkami w zależności od zaleceń producenta danej szczepionki), a jego ważność jest przedłużona po szczepieniu przypominającym. Niezależnie od ogólnych zasad unijnych, każdy kraj może wdrożyć własne zasady dotyczące okresu ważności certyfikatu. W naszym kraju certyfikat jest ważny przez 270 dni od daty ostatniego szczepienia (niezależnie od tego czy jest to pierwsze szczepienie, czy dawka przypominająca). UCC można znaleźć na stronie IKP (Internetowe Konto Pacjent). 

Warto wiedzieć, że Unijny Certyfikat COVID przysługuje także ozdrowieńcom oraz osobom, które uzyskały ujemny wynik testu. W tych sytuacjach obowiązują jednak inne okresy ważności tego dokumentu. 

Także w kwestii zasad regulujących stosowanie certyfikatów UCC możemy się spodziewać zmian w przyszłości, najlepiej więc na bieżąco sprawdzić informacje dotyczące ich wykorzystania przed podróżą do Chorwacji.

Szczepienia przed wyjazdem – sprawdź czy są aktualne

Tak jak wspomnieliśmy na początku artykułu przed podróżą do Chorwacji należy nie tylko zwracać uwagę na COVID-19, ale także inne choroby. W związku z tym powinniśmy sprawdzić, czy mamy aktualne szczepienia rutynowe, które wynikają z Programu Szczepień Ochronnych 2022. PSO składa się ze szczepień obowiązkowych (bezpłatnych) i zalecanych (płatnych). Szczepienia ochronne to jedne z najbardziej skutecznych i bezpiecznych metod profilaktyki chorób zakaźnych. To szansa na uniknięcie zachorowania na poważne choroby, ochrona przed hospitalizacją czy też ciężkim przebiegiem. I co istotne, szczepionki zmniejszają śmiertelność z powodu chorób zakaźnych. 

W związku z tym należy sprawdzić, czy w ramach PSO przyjęliśmy szczepienia przeciwko m.in.: odrze (M), śwince (M) i różyczce (R), (MMR – szczepionka skojarzona, która chroni przed tymi trzema chorobami). Warto nadmienić, że zachorowanie na różyczkę może być bardzo niebezpieczne dla osób dorosłych, grozi licznymi powikłaniami, np.: bólem mięśniowym i stawowym czy też zalepieniem mózgu. Różyczka jest szczególnie groźna dla kobiet w ciąży, może bowiem doprowadzić do ciężkich uszkodzeń i wad rozwoju płodu, a także poronienia. Przy czym osoby dorosłe powinny szczepienie MMR powtórzyć po 10 latach. 

Koniecznie przed podróżą do Chorwacji należy upewnić się, czy mamy aktualne szczepienia przeciwko bakteryjnym chorobom zakaźnym: tężcowi, błonicy i krztuścowi. Jeśli nie, to powinniśmy przyjąć szczepienie przypominające – szczepionką skojarzoną przeciwko tym trzem chorobom. Szczepienie to powinno być przyjmowane przez osoby dorosłe co 10 lat. Warto nadmienić, że choroby te są bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia, np. błonica zawsze wymaga leczenia szpitalnego, zaś ewentualnie towarzyszące jej powikłania są nieodwracalne. Jeśli zatem podczas choroby dojdzie do uszkodzenia mięśnia sercowego, to pozostanie ono na zawsze. 

Plany wakacyjne może również pokrzyżować krztusiec, czyli ostra choroba zakaźna dróg oddechowych - bakteryjne zapalenie tchawicy i oskrzeli wywoływane przez zakażenie pałeczką krztuśca (Bortedella pertussis). 

Charakterystycznymi objawami tejże choroby są : silny, przewlekły i napadowy kaszel. Chorobę tę cechuje wyjątkowo wysoka zaraźliwość, po kontakcie z chorym zakazi się aż 80-90% osób. Na krztusiec można zachorować w każdym wieku i można go przechodzić kilka razy w życiu.  Jednakże choroba może być szczególnie niebezpieczny u nieuodpornionych noworodków, u których może dojść nie tylko do powikłań, ale także do zgonów. Wśród powikłań zagrażających życiu są m.in.: zapalenie płuc oraz uszkodzenia mózgu.Warto zaznaczyć, że choroba ta występuje w większości krajów europejskich. 

Aktywny wypoczynek w podróży zwiększa ryzyko skaleczenia czy też zranienia, a to grozi tężcem. W związku z tym warto wdrożyć profilaktykę, która polega na regularnym przyjmowaniu szczepienia. Niemniej niebezpieczne dla zdrowia człowieka są wirusowe zapalenia wątroby. W 2010 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała te jednostki chorobowe za jedne z największych zagrożeń epidemiologicznych XXI wieku. 

I tak dla przykładu, wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW typu B) jest szczególnie niebezpieczne, kiedy przyjmie postać przewlekłą – prowadzi do marskości wątroby, a w późniejszym stadium do raka. Do zakażenia dochodzi zwykle poprzez kontakt z krwią lub narzędziem skażonym krwią oraz drogą płciową. Choroba jest wywoływana przez wirus HBV, który jest 100 razy bardziej zakaźny niż HIV. Jednocześnie jest bardziej odporny na czynniki środowiska oraz środki chemiczne. O tym jak niebezpieczna jest ta choroba świadczą dane: przewlekłe zapalenie wątroby typu B jest 10. przyczyną zgonów na świecie i odpowiada także za 80% przypadków raka wątroby. W Polce choroba dotyka ok. 1,5% społeczeństwa, czyli blisko 600 tys. osób. Szansą na jej uniknięcie  jest przyjęcie szczepionki przeciw WZW typu B, która jest w Polsce dostępna bezpłatnie dla dzieci w ramach PSO od  1996 roku . Szczepienie zalecane jest także osobom dorosłym, które nie zostały uodpornione w dzieciństwie. 

Przed wyjazdem do Chorwacji warto także przyjąć szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (WZW typu A), zwaną inaczej „żółtaczką pokarmową”. Zwykle ryzyko zachorowania nie jest duże, ale zdarzają się ogniska epidemii WZW typu A. Choroba ta pojawia się tam gdzie występują kiepskie warunki sanitarno-higieniczne, dlatego też jest określana jako choroba „brudnych rąk”. Wywołuje ją wirus HAV, który przedostaje się do organizmu przede wszystkim drogą pokarmową. Najczęstszą przyczyną zainfekowania się WZW typu A jest spożycie zanieczyszczonej żywności lub wody. W Polsce szczepienie przeciwko WZW A znajduje się w Programie Szczepień Ochronnych, ale jest zalecane, co wiąże się z tym, że nie jest ono finansowane przez Ministerstwo Zdrowia. Jednak wystarczą zaledwie 2 dawki, aby uodpornić się na całe życie, a już pierwsza z nich skutecznie zabezpiecza przed zakażeniem w podróży. 

W sezonie jesienno-zimowym powinniśmy również zaszczepić się przeciwko grypie. Szczepienie to jest objęte refundacją, a w sezonie 2021/2022 decyzją MZ jest darmowe dla wszystkich osób powyżej 18 roku życia.

Mając na uwadze powyższe zagrożenia, powinniśmy zweryfikować nie tylko nasze szczepienia, ale także tych chroniących dzieci. W związku z tym należy sprawdzić, czy wykonano wszystkie szczepienia w ramach kalendarza szczepień i ewentualnie je uzupełnić przed wyjazdem. 

W razie jakichkolwiek obaw odnośnie szczepień warto skonsultować się z lekarzem medycyny podróży, który z pewnością rozwieje wszelkie wątpliwości. Podczas wizyty uwzględni także wiek, choroby współistniejące czy też ciążę –  wszystkie te elementy  mają wpływ na dobór profilaktyki. 

Wirus denga, kleszczowe zapalenie mózgu i wścieklizna w Chorwacji? 

O wyborze szczepień nie tylko decyduje stan zdrowia czy też wiek danej osoby, ale także charakter podróży. Jeśli zatem stawiamy na bardziej aktywną turystykę, wędrówkę powinniśmy zaszczepić się przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, które powoduje wirus KZM i jest przenoszony przez kleszcze. Nawet szybkie usunięcie kleszcza nie chroni nas przed chorobą, gdyż wirus ten znajduje się w jego ślinie i od ukłucia bardzo szybko przenika do organizmu. Kleszczowe zapalenie mózgu objawia się zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, zapaleniem mózgu - niestety może być śmiertelne.

Ale nie tylko przed kleszczami należy się chronić będąc w Chorwacji. Choć kraj ten nie charakteryzuje się klimatem tropikalnym czy też podzwrotnikowym, to w ostatnich latach XXI wieku pojawiły się w Chorwacji choroby przenoszone przez komary. W kraju sporadycznie odnotowuje się zachorowania na gorączkę denga czy też gorączkę Zachodniego Nilu, która stanowi narastający problem południa Europy. Pomimo, że zagrożenie tymi chorobami nie jest tak powszechne, jak w Azji czy Afryce, to lepiej być ostrożnym i zadbać o profilaktykę.  W Europie nie mamy szczepionek dla podróżnych przeciwko tym chorobom. Szczepionka przeciwko dendze dostępna jest w niektórych krajach tropikalnych i jest zalecana mieszkańcom tych państw w celu zapobiegania powtórnym zakażeniom. 

Warto jednak zabezpieczyć się przed komarami. Pomogą w tym m.in. repelenty, które skutecznie odstraszają te owady. Zazwyczaj występują pod postacią: aerozolu, kremu, w sztyfcie czy też płynu. Przed ukłuciami owadów ochroni również odpowiedni strój: wysokie buty (zasłaniające kostki), długie rękawy u bluzki i długie nogawki przy spodniach oraz okrycie głowy.

Przed wyjazdem do Chorwacji zaleca się szczepienia przeciwko wściekliźnie. Oczywiście tylko w szczególnych sytuacjach. CDC informuje, że wścieklizna w Chorwacji może występować u dzikich zwierząt, szczególnie nietoperzy. Dlatego rekomenduje szczepienia przeciwko wściekliźnie u podróżnych, którzy mogą mieć  bezpośredni kontakt z takimi zwierzętami, np.: osoby uprawiające trekking, weterynarze, biolodzy terenowi lub pracownicy laboratoriów mający styczność z próbkami pochodzącymi od dzikich ssaków.  Gdy jednak dojdzie do ukąszenia, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Zasada ta dotyczy także osób, które przyjęły szczepionkę. 

I na koniec dodajmy, że do poradni medycyny podróży najlepiej udać się na 4-8 tygodni przed wylotem. Co pozwoli na zaplanowanie szczepienia i uzyskanie pełnej odporności. Jeśli nie wiesz w jakim miejscu są wykonywanie szczepienia, to kliknij w zakładkę Placówki, a następnie wybierz województwo. Znajdziesz tam informacje, gdzie można się zaszczepić.

Źródła:

• https://www.gov.pl/web/wsse-szczecin/28-lipca-swiatowy-dzien-wirusowego-zapalenia-watroby
• https://www.gov.pl/web/szczepimysie/twoj-unijny-certyfikat-covid-bedzie-wazny-270-dni
• https://www.gov.pl/web/psse-wieliczka/program-szczepien-ochronnych-na-rok-2022
• https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/wzw-a/
• https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/157290,blonica
• https://www.kleszcze.info.pl/o-kzm
• https://reopen.europa.eu/en/
• https://wwwnc.cdc.gov/travel/destinations/traveler/none/croatia
• https://www.fitfortravel.nhs.uk/destinations/europe-russia/croatia
• https://www.gov.pl/web/koronawirus/od-marca-lagodniejsze-zasady-bezpieczenstwa-sprawdz-co-sie-zmieni
• https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/krztusiec/?strona=2#jak-powazne-moga-byc-objawy-krztusca

MAT-PL-2200417-2.0-03.2022