Szczepienia - zakażenia meningokokowe

Zakażenia meningokokowe wywoływane są przez bakterie Neisseria meningitidis. Większość przypadków choroby wywołana jest przez grupy serologiczne: A, B i C; rzadziej przez serotypy Y (w Stanach Zjednoczonych) i X (Afryka, Europa, Stany Zjednoczone). Również serogrupa W-135 ma coraz większe znaczenie, ponieważ powoduje wybuchy epidemii, szczególnie w Arabii Saudyjskiej i kilku krajach subsaharyjskiej Afryki. Zakażenia meningokokowe mogą występować pod postacią inwazyjnej choroby meningokokowej, która jest ciężką infekcją przebiegającą najczęściej jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zakażenie krwi (sepsa). Choroba przenosi się drogą kropelkową oraz bezpośrednio, np. poprzez picie z jednej butelki z chorym bądź nosicielem meningokoków. Wśród objawów inwazyjnej choroby meningokokowej wymienia się: nagłą gorączkę, dotkliwy ból głowy, sztywność karku, nudności, częste wymioty. Czasami na ciele chorego pojawia się różowa wysypka. Zdarza się gwałtowny przebieg choroby z objawami uszkodzenia układu nerwowego, niewydolnością wielu narządów, zaburzeniami krzepnięcia krwi, zakończony śmiercią.

Występowanie

Sporadyczne przypadki zachorowań spotyka się na całym świecie. W strefach umiarkowanych zwykle występują one w miesiącach zimowych. Lokalne epidemie zdarzają się najczęściej w skupiskach ludzi (np. akademikach, koszarach wojskowych). W Afryce Subsaharyjskiej wyróżnia się tzw. „pas meningokokowy”. Jest to strefa krajów rozciągająca się przez cały kontynent: od Senegalu do Etiopii, gdzie występuje najwyższe ryzyko zakażenia Neisseria meningitidis.  W rejonie tym odnotowuje się duże ogniska zachorowań w porze suchej (od listopada do czerwca). Najczęściej chorobę wywołują meningokoki grupy A, zdarzają się także zakażenia bakteriami z grupy C oraz innymi.

Ryzyko dla podróżujących

Osoby podróżujące do krajów uprzemysłowionych narażone są na umiarkowane ryzyko choroby meningokokowej wywołanej przez serotypy: A, B lub C. U podróżujących, udających się do subsaharyjskiego pasa meningokokowego ryzyko zachorowania wzrasta, zwłaszcza w porze suchej. Mogą bowiem wystąpić tam większe epidemie, wywołane przez serotypy: A i W-135. Z kolei pielgrzymi udający się do Mekki powinni zabezpieczyć się przed czterema serotypami meningokoków - Arabia Saudyjska wymaga, aby odwiedzający Mekkę mieli aktualne szczepienia przeciw serotypom meningokokoów: A, C, Y i W-135.

Profilaktyka  

Profilaktyka zachorowań wywołanych przez Neisseria meningitidis polega na szczepieniu przeciw tej chorobie. W Polsce jest dostępne szerokie spektrum szczepionek przeciw meningokokom. Zapobieganie tej chorobie polega także na unikaniu skupisk ludności w regionach zagrożonych, zwłaszcza w pomieszczeniach zamkniętych.

Opracowano na podstawie:
International Travel and Health Vaccine – preventable diseases and vaccines – 2017 update, WHO (www.who.int/ith) oraz CDC Health for International Travel 2016 (www.cdc.gov/travel).

SZCZEPIENIE WYMAGA KONSULTACJI Z LEKARZEM
Niniejszy materiał ma charakter informacyjny i nie wyczerpuje wszystkich zagadnień związanych ze szczepieniami. W celu uzyskania pełnej informacji w tym zakresie, należy skontaktować się z lekarzem.