Turcja - co jest ważne przed wyjazdem?

Turcja to istny raj dla podróżników: od kopuł i minaretów Stambułu po rzymskie ruiny zachodniego i południowego wybrzeża, od bajkowych plaż Antalyi po zimne i ośnieżone górskie szczyty na wschodzie kraju, od wielkomiejskiego zgiełku Ankary po spokój i wytchnienie miasta Kapadocji – znajdzie się coś dla każdego! I to bez względu na to, czy udajemy się autostopem, czy też wybieramy komfortowe podróżowanie.

Ukształtowanie terenu

Prawie 97% terytorium Turcji położone jest w Azji, głównie na półwyspie Azja Mniejsza i Wyżynie Armeńskiej, ponad 3% — w Europie, na Półwyspie Bałkańskim, we wschodniej części Tracji. 

Turcja jest krajem wyżynno-górskim. Większą część jej powierzchni zajmuje Wyżyna Anatolijska, wznosząca się średnio od 900 do 1500 m n.p.m. W wielu miejscach teren obniża się, tworząc kotliny.

Wyżynę otaczają łańcuchy górskie. Na północy znajdują się Góry Pontyjskie. Ich najwyższy szczyt to Kaçkar Dağı (3932 m n.p.m.).

Na południu Anatolii rozciągają się natomiast pasma gór Taurus. Ich najwyższym szczytem jest Kızılkaya (3767 m n.p.m.). Góry Taurus zbudowane są w dużej części z wapieni, w których na przestrzeni dziejów wykształciły się jaskinie krasowe.

Co ciekawe, na wschodzie Turcji znajduje się Wyżyna Armeńska, wznosząca się od 1000 do 2000 m n.p.m. Przecinają ją liczne pasma górskie, z których jedno z nich jest zwieńczone najwyższym szczytem Turcji – górą Ararat (5122 m n.p.m.). Według Biblii to właśnie tam spoczęła Arka Noego, kiedy opadły wody potopu.

W Turcji jest bardzo mało nizin. Występują one na obszarach nadmorskich oraz w Tracji (Nizina Tracka), z czego największą jest Nizina Adana.

Klimat 

Turcja znajduje się w strefie klimatu podzwrotnikowego, który na wybrzeżu posiada odmianę morską, zaś we wnętrzu kraju nabiera cech typowych dla klimatu kontynentalnego. W górach występuje klimat górski (piętrowość klimatyczna), gdzie temperatury obniżają się wraz ze wzrostem wysokości.

Na wybrzeżu południowym i zachodnim temperatury w najchłodniejszym miesiącu (styczniu) wahają się od około 7 °C do 9–10 °C na wybrzeżu południowym. W środkowej części kraju temperatury są niskie i obniżają się w kierunku wschodnim oraz wraz ze wzrostem wysokości. W stolicy kraju, Ankarze, średnie wartości wynoszą -1 °C. Wysoko w górach średnie wartości termiczne oscylują w granicach -15 °C i z reguły ujemne temperatury utrzymują się tam przez cały rok. 

Latem, gdy najcieplejszym miesiącem jest lipiec, temperatury mają przebieg południkowy z uwzględnieniem rzeźby terenu. Na Wyżynie Armeńskiej jest chłodno. W mieście Kars leżącym na wysokości 1750 m n.p.m. średnia termiczna dla lipca to 17 °C. Na północnym wybrzeżu lata są dość ciepłe i średnie wartości wahają się od 23 do 24 °C. W Ankarze jest nieco cieplej, ale tu wpływ na temperatury ma bardziej kontynentalizm niż położenie geograficzne. Średnie wartości oscylują w granicach 24–26 °C, w ciągu dnia panują upały, zaś w nocy jest chłodno. Najcieplej jest na południowym wybrzeżu, gdzie średnie wartości wynoszą około 29 °C. Podobnie jest na wybrzeżu zachodnim - w rejonie Izmiru temperatury wynoszą około 28 °C.

Flora i fauna 

Świat zwierząt w Turcji jest typowy dla regionu śródziemnomorskiego. Na terenach górskich żyją duże drapieżniki takie jak wilk szary i niedźwiedź brunatny, zwierzęta kopytne: kozica, koza bezoarowa i dzika owca. Występują także gatunki regionu etiopskiego (hieny pręgowane), a także regionu orientalnego (jeżozwierz indyjski). Wśród ptaków występuje kilka gatunków dużych drapieżników - sępy i orły. Liczne są gady. Węże reprezentuje kilka gatunków żmij, a do innych grup należą jaszczurki skalne, agamy kaukaskie i żółw śródziemnomorski. 

Źródła: 

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Turcja-Warunki-naturalne;4575574.html

https://www.gov.pl/web/turcja/informacje-dla-podrozujacych

https://pl.wikipedia.org/wiki/Geografia_Turcji

https://pl.wikivoyage.org/wiki/Turcja

https://traveliger.pl/azja-turcja/polozenie-i-warunki-naturalne-turcji.html

Przed wyjazdem do Turcji warto wiedzieć na co zwrócić szczególną uwagę przed podrożą i jak się do niej odpowiednio przygotować. Zadbajmy o niezbędne dokumenty tak, aby nasze wakacje były spokojne i dalekie od przykrych niespodzianek. 

Szczepienia – Od 1 czerwca 2022 r. przestają obowiązywać obostrzenia związane z wjazdem do Republiki Turcji w odniesieniu do pandemii Covid-19. Zniesiono obowiązek posiadania wyników testów PCR lub testów antygenowych przy wjeździe. Nie obowiązuje również formularz lokalizacyjny. Zakrywanie ust i nosa obowiązuje w trakcie korzystania z komunikacji zbiorowej i w obiektach opieki zdrowotnej. W razie poważniejszych zabiegów medycznych (np. operacji) zaleca się szczepienia przeciwko żółtaczce, potwierdzenie wykonania szczepienia będzie wymagane przed wykonaniem zabiegu. 

Szczegółową listę dotyczącą szczepień znajdziesz w części: Szczepienia zalecane przed wyjazdem i Szczepienia zalecane u wybranych podróżnych. 

Paszport – zarówno ten stały, jak i tymczasowy, pozwoli na przekroczenie tureckiej granicy. Paszport musi być ważny przez co najmniej 60 dni dłużej niż dozwolony okres pobytu bezwizowego. Oznacza to, że paszport w okresie pobytu bezwizowego powinien być ważny jeszcze przez minimum 150 dni, licząc od dnia pierwszego wjazdu do Turcji.

Dowód osobisty – ten dokument również pozwoli nam na wjazd do Turcji, jednak wyłącznie w celach turystycznych i tranzytowych, na nie dłużej niż 90 dni.

Wiza – obywatele Rzeczpospolitej Polskiej, którzy podróżują do Turcji turystycznie na okres do 90 dni, nie muszą mieć wiz.

Ubezpieczenie zdrowotne – osoby podróżujące do Turcji zobowiązane są posiadać ubezpieczenie medyczne pokrywające koszty leczenia na COVID-19. Służba zdrowia jest w znacznym stopniu prywatna. Wizyta u lekarza (bez zabiegów) może kosztować od 100 USD, dzień pobytu w szpitalu – od 500 USD. Zabiegi są bardzo drogie. Aby uniknąć problemów z płatnościami za leczenie szpitalne, należy wykupić odpowiednie ubezpieczenie lub być przygotowany na płatności kartą kredytową. Większe szpitale podpisują umowy z ubezpieczycielami i honorują polisy ubezpieczeniowe. W mniejszych miejscowościach być może będziesz musiał zapłacić gotówką. W takiej sytuacji weź fakturę za usługę i wystąp o zwrot kosztów do ubezpieczyciela. Wyposażenie szpitali jest na dobrym poziomie.

Źródło: https://www.gov.pl/web/turcja/informacje-dla-podrozujacych

Co warto uwzględnić w apteczce przygotowując się na wyjazd do Turcji?

Podstawowa apteczka do Turcjii:

• leki stosowane na stałe przez podróżnego (z zapasem na wypadek opóźnienia powrotu z wycieczki)
• leki zapobiegające malarii zalecone przez lekarza przed wyjazdem
• leki przeciwbiegunkowe i doustne preparaty nawadniające
• leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz
• łagodzące objawy przeziębienia i zapalenia gardła
• leki przeciwalergiczne stosowane m.in. w przypadku ukłuć owadów (tabletki, żele)
• leki przeciw chorobie lokomocyjnej
• antybiotyki (w przypadku przewidywanych trudności z dostępem do opieki medycznej podczas podróży, po wcześniejszym przeszkoleniu w zakresie ich stosowania)
• maski ochronne zakrywające usta i nos (maseczki chirurgiczne lub filtrujące FFP2/FFP3), 
• preparat odkażający do rąk na bazie alkoholu
• krem z filtrem UV i preparat łagodzący objawy poparzenia słonecznego
• maść lub krem o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym
• krople do oczu z antybiotykiem 
• krople łagodzące podrażnienia spojówek
• środek do dezynfekcji ran i skaleczeń
• środki pierwszej pomocy i materiały opatrunkowe (plastry, gaziki, bandaże itp.)

Dodatkowo, w zależności od potrzeb osoby podróżującej, można uwzględnić następujące produkty: repelenty i środki owadobójcze, moskitiera, małe nożyczki, pęseta, termometr, prezerwatywy i środki antykoncepcyjne, leki stosowane w chorobie wysokościowej, preparaty witaminowe, środki do uzdatniania wody lub przenośny filtr turystyczny.

Źródło: https://szczepieniadlapodrozujacych.pl/materialy-do-pobrania 

Choroby zagrażające osobom podróżującym do Turcji to m.in.:

• Błonica
• COVID-19
• Dur brzuszny
• Gorączka krwotoczna krymsko-kongijska
• Gruźlica
• Grypa
• Hantawirus
• Krztusiec
• Leiszmanioza
• Leptospiroza
• Odra
• Polio
• Półpasiec
• Różyczka
• Świnka
• Tężec 
• Wścieklizna
• WZW A
• WZW B

Źródło: https://wwwnc.cdc.gov/travel/destinations/traveler/none/turkey

Przed podróżą do Turcji nie musimy przechodzić specjalnych przygotowań. Warto jednak poznać kilka najważniejszych zasad, które przydadzą się w nagłych sytuacjach. Jak wiadomo, lepiej zapobiegać niż leczyć. 

Ochrona przed ukłuciami owadów:

• stosowanie środków odstraszających owady; rekomendowane repelenty powinny zawierać 30-50% DEET (N, N-diethyl-meta-toluamide) lub 20% ikarydynę,
• noszenie odpowiednich ubrań (długie nogawki spodni i rękawy koszul),
• unikanie przebywania w terenie otwartym od zmierzchu do świtu (największa aktywność owadów), zwłaszcza w okolicy zbiorników wodnych.

Środki ostrożności przed i po pogryzieniu przez zwierzęta:

• unikanie kontaktów z lokalnymi zwierzętami, zarówno domowymi (psy, koty), jak i dzikimi – nie dotykamy ani nie karmimy zwierząt!
• w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę należy jak najszybciej przemyć ranę wodą z mydłem i skierować się niezwłocznie po pomoc do placówki służby zdrowia celem przyjęcia szczepienia poekspozycyjnego przeciw wściekliźnie (u osoby uodpornionej/szczepionej trzema dawkami cyklu podstawowego, dawką uzupełniającą po 12 miesiącach, a następnie dawkami przypominającymi co 5 lat/ obejmuje podanie dwóch dawek: w dniu pogryzienia oraz 3 dni później; u osoby nieuodpornionej/szczepienie niekompletne lub brak szczepienia/ należy podać 5 dawek szczepionki kolejno według schematu: 0 (dzień pogryzienia), 3, 7, 14 i 28 dzień; przed pierwszą dawką szczepionki u osoby nieuodpornionej należy podać immunoglobulinę RIG (HRIG 20 IU/kg mc. lub ERIG 40 IU/kg mc.).

Higiena wody, żywności i żywienia:

• mycie rąk wodą z mydłem przed jedzeniem (jeśli woda i mydło nie są dostępne, stosować żele i chusteczki ze środkiem dezynfekcyjnym),
• picie tylko butelkowanej lub przegotowanej wody,
• unikanie picia napojów z lodem niewiadomego pochodzenia,
• unikanie jedzenia żywności pochodzącej od ulicznych sprzedawców,
• unikanie konsumpcji niepasteryzowanych produktów mlecznych.

Ochrona przed następstwami wypadków komunikacyjnych:

• unikanie picia alkoholu przed planowanym prowadzeniem pojazdu,
• zapinanie pasów bezpieczeństwa,
• stosowanie fotelików samochodowych dla dzieci,
• zakładanie kasku przed jazdą rowerem/motocyklem,
• unikanie jazdy przepełnionymi autobusami/mikrobusami,
• unikanie jazdy po zmierzchu.

Inne działania profilaktyczne:

• ochrona przed dużym nasłonecznieniem (kremy z filtrem przeciwsłonecznym),
• unikanie robienia tatuaży, przekłuwania skóry (piercing), iniekcji niesterylnymi igłami (zagrożenie zakażeniem HIV, HBV, HCV),
• stosowanie prezerwatyw podczas przygodnych kontaktów seksualnych (choroby przenoszone drogą płciową),
• unikanie chodzenia boso po ziemi w miejscach, gdzie istnieje ryzyko defekacji lokalnych zwierząt (zarażenia pasożytnicze, np. skórna larwa wędrująca),
• dbanie o higienę stóp, pach i pachwin, unikanie podrażnień naskórka (grzybice),
• dbanie o higienę jamy ustnej (mycie zębów co najmniej trzy razy dziennie przy użyciu wody butelkowanej lub przegotowanej).

Źródło: https://medycynatropikalna.pl/kraj/turcja/

Turcja to kraj, który może nas zaskoczyć na każdym kroku. To bogactwo kontrastów: lazurowego morza, gór i orientalnych smaków. To również mozaika cudów natury, zróżnicowany klimat i terenu, a przy tym niezmienna i ujmująca turecka gościnność, przyjaźń, otwartość. Co jeszcze warto wiedzieć o Turcji?

Strefa czasowa – różnica do czasu polskiego w czasie letnim wynosi dodatkowo 1 godzinę, w czasie zimowym 2 godziny.

Waluta – obowiązującą walutą jest lira turecka (TRY).

Bezpieczeństwo – należy pamiętać, że Turcja jest państwem zagrożonym terroryzmem. W przeszłości dochodziło do ataków nawet w Stambule i Ankarze. Zachowaj ostrożność szczególnie w miejscach, które mogą być celem ataków (atrakcje turystyczne, kluby nocne, budynki użyteczności publicznej, miejsca zbiegowisk i demonstracji).

Obyczaje – Turcja jest krajem muzułmańskim. Cudzoziemcy powinni więc przestrzegać określonych reguł zachowania, szczególnie gdy zwiedzają miejsca kultu religijnego. W meczetach należy przed wejściem zdjąć obuwie, kobiety nie mogą wchodzić z odkrytymi głowami i ramionami, w szortach. Kobiety, które podróżują po wschodzie Turcji, powinny mieć zasłonięte nogi i ramiona. Poruszające się samotnie kobiety mogą narazić się na kłopotliwe zaczepki, również w dużych miastach.

Szczególnie we wschodnich rejonach Turcji w okresie ramadanu restauracje są nieczynne aż do godziny iftar (zachód słońca), o której można zjeść pierwszy posiłek. Do tej godziny należy unikać jedzenia i picia w miejscach publicznych.

Połączenia – telefony komórkowe przywiezione z zagranicy podlegają rejestracji, jeśli chcemy ich używać z turecką kartą SIM. Przyjeżdżając do Turcji warto albo od razu odłączyć sieć mobilną i przełączyć się wyłącznie na np. hotelowe Wi-Fi, albo kupić np. kartę lokalnego dostawcy Internetu. Roaming będzie bowiem niezwykle kosztowny. Aby skorzystać z oferty Internetu mobilnego, wystarczy zarejestrować kartę na podstawie ważnego paszportu – tak przydzielany jest zakres prepaid. Gdy ważność karty się skończy, zostaje ona wygaszona.

Flaga – turecka flaga przedstawia biały księżyc i Gwiazdę Poranną (Wenus) na czerwonym tle. Według legend symbolizuje ona krew poległych w trakcie bitwy na Kosowym Polu w XIV wieku, kiedy to sułtan Murad I – pierwszy władca Osmanów – podbił tereny obecnej Turcji.

Polski akcent – w Stambule zmarł Adam Mickiewicz – wybitny polski poeta epoki romantyzmu. W jego niegdysiejszym domu mieści się dziś Muzeum Adama Mickiewicza, gdzie znajduje się ekspozycja poświęcona pamięci artysty.

Muzeum Mozaiki – Muzeum Zeugma to największe na świecie muzeum mozaiki, którego powierzchnia liczy 30 tys. metrów kwadratowych. Obiekt znajduje się w Gaziantep, mieście w południowo-wschodniej Turcji, znanym przede wszystkim z pistacji oraz wytwarzanej z nich baklawy.

Orient Express – w Stambule znajduje się historyczny budynek stacji kolejowej Sirkeci, gdzie ostatnią stację miał słynny Orient Express, kursujący pomiędzy Paryżem a Stambułem w latach 1883 - 1977.

Wykopaliska – liczba wykopalisk archeologicznych w Turcji wynosi przynajmniej 150 (rocznie!).

Źródła: 

https://medycynatropikalna.pl/kraj/turcja/

https://www.gov.pl/web/turcja/informacje-dla-podrozujacych

https://panwybierak.pl/blog/internet-w-turcji/

https://podroztrwa.pl/turcja/

https://metintour.pl/ciekawostki-o-turcji

https://stykkultur.pl/muzeum-mozaiki-zeugma-w-gaziantep/