Rok 2020 oczami ekspertów z Journal of Travel Medicine

Listopadowy numer magazynu Journal of Travel Medicine przynosi m.in.  artykuł podsumowujący rok 2020 pt. „Gorące tematy medycyny podróży”. Zwrócono w nim uwagę na to, jak pandemia COVID-19 zmieniła kształt medycyny podróży, między innymi w zakresie wykorzystania technologii cyfrowych przy udzielaniu porad lekarskich. Chociaż niezaprzeczalnie COVID-19 jest w tym roku w medycynie podróży tematem gorącym, nie jest jedynym: na szczególną uwagę zasłużyły takżę odra, żółta febra i wścieklizna.

Annelies Wilder-Smith, autorka artykułu, a zarazem redaktor naczelna czasopisma, zauważa, że trwająca pandemia wywróciła do góry nogami medycynę podróży oraz wstrząsnęła branżą podróżniczą i turystyczną. Z jej powodu kliniki, specjalizujące się w tej dziedzinie, świecą pustkami. Liczba wyjeżdżających drastycznie spadła, a pacjenci starają się unikać kontaktów międzyludzkich, również z lekarzami. Wilder-Smith podkreśla też wyjątkową sytuację, w jakiej znaleźli się podróżnicy, będąc zarówno ofiarami choroby, jak i (na początku epidemii) osobami w dużej mierze odpowiedzialnymi za jej rozprzestrzenianie się.

Z powodu wprowadzanych obostrzeń wiele rzeczy w środowisku medycznym uległo zmianie. Liczba podróży lotniczych drastycznie spadła, a konferencje i inne zgromadzenia zostały odwołane lub przeniesione na platformy wirtualne. Podobnie stało się z wizytami pacjentów. Obecnie wielu ludzi czuje się bardziej komfortowo biorąc udział w telekonferencjach z wykorzystaniem technologii cyfrowych, niż w kontaktach twarzą w twarz. Według Wilder-Smith z tego powodu przyszłość medycyny podróży, przynajmniej najbliższa, charakteryzować się będzie rosnącym zapotrzebowaniem na konsultacje online. Obecnie testuje się również aplikacje wspierające osoby podróżujące w dbaniu o zdrowie w trakcie wyjazdów. W tym przypadku okazało się jednak, że nie są one środkiem wystarczającym i optymalnie działają tylko w połączeniu z wcześniejszą konsultacją lekarską. Stanowią jednak jej dobre uzupełnienie.

Artykuł ten w dobry sposób obrazuje tegoroczne tendencje. W tym roku liczba tekstów przesłanych do redakcji The Journal of Travel Medicine wzrosła o 500% w stosunku do lat poprzednich. Poruszano w nich liczne tematy związane z COVID-19, takie jak: możliwe skutki lockdownu, doświadczenia z chorobą w krajach takich jak Chiny, Iran, Nepal, Wietnam i Brazylia, epidemie na statkach wycieczkowych, środki przedsięwzięte na granicach (kontrole i kwarantanna), ograniczenia w podróżowaniu i zakazy przemieszczania się, transmisja choroby za pośrednictwem połączeń lotniczych, kwestia noszenia maseczek czy imigracja w dobie pandemii.

Chociaż COVID-19 zajął centralne miejsce w obszarze medycyny podróży w 2020 r., nie jest jednak jedynym tematem wartym uwagi. W latach 2018-2019 wśród podróżnych nastąpił znaczny wzrost zachorowań na odrę, a ich spadek nastąpił dopiero w roku 2020 na skutek wdrażania środków ochronnych przed nowym koronawirusem. Niestety szacuje się, że w dłuższej perspektywie czasu wpływ ten będzie negatywny, ze względu na zakłócenia we wdrażaniu programów szczepień najmłodszych spowodowane pandemią COVID-19. Brak szczepień sprawi, że odra wkrótce ponownie przyspieszy swój rozwój, chyba że natychmiast poprawione zostaną globalne wskaźniki wyszczepialności.

Podobnie wygląda sytuacja z żółtą febrą. Jej epidemia w Brazylii i innych krajach obu Ameryk w latach 2017-2018 zaowocowała wzrostem zachorowań u podróżników. Powinno to służyć jako przypomnienie, że wszyscy turyści powinni zostać zaszczepieni przeciwko tej chorobie, jeśli zmierzają do kraju, w którym choroba ta występuje. Należy więc uważać, by spadek wyszczepialności nie zaowocował ponownym powstawaniem ognisk choroby.

W artykule podsumowującym 2020 rok opublikowanym w Journal of Travel Medicine zwrócono także uwagę na problem wścieklizny, której ryzyko bywa niedocenione wśród podróżników. W tym roku WHO zaproponowała uproszczenie profilaktyki w zakresie szczepień przedekspozycyjnych i poekspozycyjnych, co powinno zwiększyć wygodę i zmniejszyć ceny szczepień dla podróżnych, nawet tych decydujących się w ostatniej chwili.

Opracowano na podstawie:
1. https://academic.oup.com/jtm/advance-article/doi/10.1093/jtm/taaa215/5991847
MAT-PL-2002636_12.2020_v.02