Żółta gorączka: śmiertelnie niebezpieczna choroba

Planujesz urlop za granicą? Sprawdź już teraz, czy nie musisz zaszczepić się przeciw żółtej gorączce. Dowiedz się, w jakich placówkach w Polsce są wykonywane szczepienia przeciw żółtej febrze.

Spis treści:
1.    Jak można zarazić się żółtą gorączką?
2.    Żółta gorączka to niebezpieczna choroba
3.    Objawy żółtej gorączki: jak ją rozpoznać?
4.    Szczepienia na żółtą gorączkę: zaszczep się i bądź bezpieczny
5.    Szczepienia na żółtą gorączkę: wymagane i zalecane
6.    Gdzie w Polsce można wykonać szczepienia przeciw żółtej gorączce?

Myślisz o podróży do Afryki, Ameryki Południowej czy też Środkowej? Porozmawiaj z lekarzem czy potrzebujesz zaszczepić się przeciwko żółtej gorączce, zwanej również żółtą febrą. Choroba ta należy do grupy określanej jako wirusowe gorączki krwotoczne, co oznacza, że w wielu przypadkach kończy się nawet śmiercią.  

Jak można zarazić się wirusem żółtej gorączki?

To groźna, tropikalna choroba, którą wywołują wirusy z Flavivirus z rodziny Flaviviradae. Zakażenie wirusem żółtej febry (żółtej gorączki) następuje głównie poprzez ukłucie komara z gatunków: Aedes, Haemagogus oraz Sabethe.

Rezerwuarem choroby są ludzie i zwierzęta. Znacznie rzadziej żółtą gorączkę można przenieść także poprzez karmienie piersią lub poprzez zakłucia lub za pośrednictwem przetaczanej krwi.

Żółta gorączka to niebezpieczna choroba

I choć choroba ta należy do rzadkości wśród podróżnych, to nie podlega dyskusji, że powinniśmy się zaszczepić, jeśli wybieramy się w obszary zagrożone żółtą febrą. Trzeba bowiem zaznaczyć, że choroba ta może przebiegać pod różnymi postaciami – od łagodnych do ciężkiej gorączki krwotocznej, kończącą się śmiercią u większości chorych. Pacjenci umierają w ciągu 5-7 dni z powodu niewydolności wielonarządowej. Choroba jest szczególnie niebezpieczna dla dzieci, starszych, a także osób z obniżoną odpornością.

Niestety nie ma żadnego leku, który mógłby pokonać wirusa. Jedyne działania jakie można podjąć podczas zdiagnozowania żółtej febry jest leczenie objawowe, polegające między innymi na: nawadnianiu organizmu i odpoczynku, podawaniu środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych.
Objawy choroby pojawiają się po 3-6 dniach od ukłucia przez zakażonego komara, tyle trwa inkubacja wirusa. A co się dzieje po przedostaniu wirusa do organizmu? Rozprzestrzenia się on w układzie chłonnym, śledzionie, wątrobie, uszkadza krwinki białe komórki układu krwiotwórczego i siateczkowo-śródbłonkowego, głównie monocyty i makrofagi. Najbardziej na niekorzystne działanie wirusa są narażone wątroba, nerki i serce. Nazwa „żółta gorączka” pochodzi od żółtaczki, objawu uszkodzenia wątroby, który występuje u wielu chorych.

Objawy żółtej gorączki: jak ją rozpoznać?  

U części osób choroba przebiega bezobjawowo. Pierwszymi objawami sygnalizującymi zakażenie są bardzo silny ból głowy, ból mięśni, dreszczy, nudności i gorączki narastającej do 40°C. Organizm zazwyczaj wraca do zdrowia po kilku dniach. Przy czym nawet po łagodnym przebyciu choroby wskazany jest oszczędny tryb życia przez jakiś czas. W przypadku cięższych powikłań może być wskazana rehabilitacja. Przebycie żółtej gorączki pozostawia trwałą odporność.

Niestety w niektórych przypadkach choroba staje się bardziej agresywna. Sygnalizują nas o tym następujące objawy kliniczne: żółtaczka, ból brzucha, krwiomocz, zaczerwienie spojówek, wymioty, zakrzepy, małopłytkowość, zapalenie mózgu i mięśnia sercowego, niewydolność oddechowa, a także wątroby i nerek. Faza ta u wielu chorych kończy się śmiercią.

Szczepienia na żółtą gorączkę: zaszczep się i bądź bezpieczny  

To tylko pokazuje, że warto zadbać o profilaktykę, czyli zaszczepić się. Szczepienie przeciwko żółtej gorączce należy do obowiązkowych działań w ramach medycyny podróży. Stanowi warunek wjazdu do kilku krajów w Afryce oraz Ameryce Południowej, a także w pozostałych częściach świata (np. w Azji) w przypadku osób podróżujących bezpośrednio z regionów zagrożonych żółtą febrą. Podróżny otrzymuje jedną dawkę przynajmniej na 10 dni przed podróżą. U większości osób dawka ta zapewnia odporność na całe życie. W Polsce szczepienia można wykonać w placówkach medycyny podróży.  

Warto unikać miejsc, gdzie jest największa aktywność komarów.  W ochronie przed tymi przenoszącymi żółtą gorączkę pomocny jest strój np. ubrania z długimi nogawkami i rękawami, czapka. Wskazane jest także stosowanie środków odstraszających komary, najlepiej takich, które w swoim składzie zawierają DEET lub ikarydynę.

Szczepienia na żółtą gorączkę: wymagane i zalecane

Szczepienia przeciw żółtej gorączce są wymagane (dokument potwierdzający szczepienie tzw. „żółta książeczka” czyli Międzynarodowa Książeczka Szczepień) bądź rekomendowane przez WHO przy wjeździe do następujących miejsc, np.:

• Republiki Środkowoafrykańskiej
• Sudanu
• Burundi
• Kenii
• Ugandy
• Ghany
• Liberii
• Nigerii
• Togo
• Ekwadoru
• Gujany
• Peru
• Argentyny

Aktualna i szczegółowa lista krajów, w których są wymagane bądź też zalecane szczepienia przeciw żółtej gorączce znajduje się na stronie WHO.  Znajdziecie tam również kraje, które wymają szczepień przeciw żółtej gorączce od osób podróżujących bezpośrednio z regionów endemicznego występowania choroby.
Gdzie w Polsce można wykonać szczepienia przeciw żółtej gorączce?

Sprawdź listę placówek, gdzie możesz zaszczepić się na żółtą gorączkę. Kliknij w ikonkę „Placówki”, a następnie wybierz województwo. Po wybraniu województwa wyświetli się lista placówek, w których są robione szczepienia przeciw żółtej febrze.

Źródła:

• https://cdn.who.int/media/docs/default-source/documents/emergencies/travel-advice/ith2021_countrylist_final_26may2021.pdf?sfvrsn=f8d06644_1&download=true
• https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/zolta-goraczka/?strona=2#jakie-sa-objawy-zoltej-goraczki